Prof. Dr. İlber Ortaylı: Müzikten başka bir şey düşünmeyen ve hissetmeyen Ayla Erduran, hayallerinin ötesinde başarılara imza attı
T24 Haber Merkezi
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, 7 Ocak 2025’te hayatını kaybeden dünyaca ünlü keman virtüözü Ayla Erduran‘ı doğumunun 91. yılında anarak sanatçının müzik dünyasına ve Türk kültür yaşamına yaptığı katkıları hatırlattı. Ortaylı, “Müzikten başka bir şey düşünmeyen ve hissetmeyen Ayla Erduran, hayallerinin ötesinde başarılara imza attı,” dedi.
Ortaylı, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda şunları söyledi:
“7 Ocak 2025’te aramızdan ayrılan Ayla Erduran bundan tam 91 yıl önce 22 Ağustos 1934’te İstanbul’da doğmuştu. 10 yaşında ilk konserini veren ve İstanbul’da içinde bulunduğu çevrede dikkat çeken küçük Ayla Erduran, Ankara’nın da ilgisini çekmiş ve ‘harika çocuk’ olarak anılmaya başlanmıştı. Babası Behçet Sabit Hoca, dönemin tanınan hekimlerinden biri olduğu için ailenin, maddi olanaklarını Ayla’nın yurtdışındaki eğitimine ayırdı. Milli bütçeye yük olmadan böyle bir çocuğun yetiştirilmesini sağladıkları için ebeveynlerine toplum olarak şükran borçluyuz.
1946-1951 yılları arasında Paris Konservatuarı’nda başladığı müzik eğitimine, daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’nde devam etti. Müzikten başka bir şey düşünmeyen ve hissetmeyen Ayla Erduran, hayallerinin ötesinde başarılara imza attı.
Bizim kuşak, Ayla Erduran’ı Ankara’daki Avrupa ülkelerinin Kültür Derneklerinde düzenlenen resitallerde ve Filarmoni orkestrası konserlerinde solist olarak dinlediğimizde, kendisini ‘hırçın virtüöz’ diye nitelendirirdik. Bu hırçınlık, tatlı ve yapıcı bir hırçınlıktı. Ayla Erduran, İdil Biret ve Suna Kan gibi isimlerle birlikte, Ankara dinleyicisini Batı müziğine ısındırmış ve bu müziğin derinliğini idrak etmelerini sağlamıştı.
Bu nesil, 200 yıldır Batı ile kültürel alışveriş ve rekabet içinde olan Türkiye’nin değerli seçkin bir zümresidir. ‘Milletimizi milli müziğine yabancılaştırdılar’ söylemi, bu bağlamda büyük bir yanılgıdır. Bu üstadlar, Balkanlar’dan Orta Asya bozkırlarına, İdil’den İran Azerbaycanı’na kadar Türk dünyasını hayran bırakarak bir araya getirmiştir. Bakü’de, Taşkent’te, Kazan’da verdikleri konserler, yıllar sonra bile hayranlıkla hatırlanır. Doğu ve Batı dünyasının Soğuk Savaş döneminde demir perdeyi delen isimlerin başında Ayla Erduran, İdil Biret ve Suna Kan geliyordu. Onların sayesinde, Batı’nın büyük müzisyenlerini Ankara’da ve İstanbul’da tanıma şansı bulduk.
Sanatçıların ve şairlerin işlevi, toplumları birleştirmek ve kültürel anlayışı derinleştirmektir. Ayla Erduran, bu işlevi hakkıyla yerine getiren öncü bir sanatçıdır.”
